اتاق کنترل یا همان اتاق مانیتورینگ قلب عملیاتی هر سازمان و یا سایت صنعتی و خدماتی است که در آنجا با استفاده از مانیتورها برای رصد کردن تمامی اطلاعات و صدور فرمانهای لازم جهت تامین امنیت استفاده میکنند. برای راهاندازی چنین اتاقی به ملزومات تخصصی نیاز داریم. تجهیز اتاق کنترل با قرار دادن حرفهای ملزومات در جای مناسب و چیدمان درست مانیتورها انجام میشود. در این فضا به طیف بزرگی از تجهیزات اتاق کنترل نیاز داریم.
تجهیزات اتاق کنترل شامل انواع مانیتورها، کانتر یا همان میز کار تخصصی، صندلیهای ارگونومیک، سیستم تهویه کارآمد، سیستمهای ضبط تصاویر و سیستمهای ارتباطی میشود. اتاق مانیتورینگ فضایی مدرن است که برای بهرهمندی کامل از سیستمهای امنیتی به جهت استفاده اپراتورها طراحی شده است و به لیست کاملی از تجهیز اتاق کنترل نیاز دارد. در این مقاله از گروه توسعه مهندسی نیکان به معرفی انواع تجهیزات اتاق کنترل میپردازیم و این ملزومات کلیدی را از نظر نوع و چگونگی کاربرد بررسی خواهیم کرد.
مشاوره رایگان طراحی و تجهیز سالن کنفرانس و همایش
هزینه تجهیز اتاق کنترل
هزینه تجهیزات برای یک اتاق کنترل میتواند بسیار متنوع باشد و به عوامل متعددی اعم از نوع تجهیزات، کیفیت برندها، اندازه اتاق کنترل، پیچیدگی سیستمها، موارد فنی خاص و مکان جغرافیایی بستگی داشته باشد. به عنوان یک تخمین خام از یک اتاق کنترل 20 متری، میتوانید برای هزینهی تجهیزات اتاق کنترل به مبلغی بین 150.000.000 تومان تا 1 میلیارد تومان یا حتی بیشتر فکر کنید. این میزان ممکن است به عوامل مختلف و موارد خاص نیازها و تجهیزات شما بستگی داشته باشد.
برای دقیقتر تخمین زدن هزینه تجهیزات اتاق کنترل خود، بهتر است با تامینکنندگان تجهیزات گروه نیکان تماس بگیرید و برآوردی دقیقتر دریافت کنید. همچنین، مهم است که در پیشبینی هزینهها به عوامل مختلفی که ممکن است تأثیرگذار باشند توجه کنید تا بتوانید برنامه مالی مناسبی را برای تجهیزات اتاق کنترل خود تدوین کنید.
انواع تجهیزات اتاق کنترل
اتاق کنترل برای برقراری امنیت طراحی شده است و لازم است تا در این محیط از اطلاعات تصویری انواع دوربینهای مداربسته استفاده کنیم. اگر در تجهیز اتاق کنترل هوشمند باشید و از وسایل مهم و ضروری به درستی بهرهمند شوید، بدون تردید قادر هستید تا با پوشش کامل تمامی دوربینهای مداربسته بالاترین ضریب ایمنی در فضاهای ساختمانی و یا سایتهای صنعتی و خدماتی را تامین نمایید. انواع تجهیزات اتاق مانیتورینگ به قرار زیر هستند:
- مانیتورها در اندازههای مناسب
- صندلیهای ارگونومیک با امکانات استاندارد
- میز کار در ابعاد و ارتفاع و عمق مناسب
- سیستم تهویه کارآمد
- نورپردازی مناسب اتاق مانیتورینگ
- سیستمهای مدرن ضبط صوت و تصویر
- سیستمهای ارتباط آنلاین و تلفنی
- سیستمهای اضطراری
فاکتورهای کلیدی برای تجهیز اتاق کنترل
صرفاً با قرار دادن چند عدد مانیتور و صندلی نمیتوانیم تجهیز اتاق مانیتورینگ را کامل کنیم. در این اتاق فراتر از نصب و استفاده تجهیزات به برخی فاکتورهای کلیدی از قبیل موارد زیر نیاز داریم:
ارگونومیک بودن اتاق
در اتاق کنترل باید از تجهیزات ارگونومیک استفاده کنید و یا تجهیزات را به شکل ارگونومیک نصب نمایید. منظور از تجهیزات ارگونومیک وسایلی هستند که استفاده از آنها باعث خستگی و یا ناراحتی برای اپراتورها نشوند. صندلیهای استاندارد و ارگونومیک از این دست تجهیز اتاق کنترل هستند. در ادامه به تجهیزات با اندازه مناسب مثلاً مانیتورها در سایز مناسب ابعاد اتاق نیاز داریم. از طرفی لازم است تا مانیتورها را در مکانی مناسب با تسلط کامل اپراتور طبق اصول ارگونومیک نصب نماییم.
تجهیزات مدرن
برای بهرهمندی مفید و کارآمد از اتاق مانیتورینگ به جهت برقراری امنیت کامل و پایش تمامی فضاها به استفاده از تجهیزات مدرن و مناسب نیاز دارید. به عنوان مثال مانیتورها باید قابلیت وضوح تصویر عالی داشته باشند تا قادر باشیم که از جزئیات کامل اطلاعات تصویری دوربینها استفاده کنیم.
امنیت اتاق کنترل
بخشی از تکنیک تجهیز اتاق کنترل برای برقراری امنیت این اتاق است. اتاق کنترل قلب عملیاتی سازمان و یا سایت است که باید کاملاً در لایههای امنیتی طراحی و تجهیز شود. مثلاً لازم است تا جدارههای این اتاق را ضد حریق و یا ضد نشت گاز طراحی کنیم. همچنین توصیه شده تا در طراحی و تجهیز اتاق کنترل از پنجرهها با شیشههای پلیمری چند لایه ضد ضربه استفاده شود. از طرفی برخورداری از فضایی کاملاً امن با دسترسی محدود از الزامات ساخت چنین اتاقهایی است تا مطمئن باشیم که هر کس غیر مسئول به سادگی شرایط دسترسی به فضا و اطلاعات موجود در این اتاق را نداشته باشد.
مانیتورها برای تجهیز اتاق کنترل
مانیتورها از اساسیترین تجهیزات اتاق کنترل هستند که به تعداد کافی با توجه به تعداد دوربینهای مداربسته نصب میشوند. البته برخی از این اتاقها برای کنترل فرایندهای صنعتی طراحی میشوند که نیاز به نصب مانیتورهای نمایش فرایند دارند.
در تجهیز اتاق کنترل از یک تا صدها مانیتور استفاده میکنند. نوع چیدمان و انتخاب اندازه مانیتورها با توجه به نوع و ابعاد اتاق و تعداد دوربینها انتخاب میشود. در شرایط عادی میتوانیم از تقسیم بندی صفحه نمایش مانیتور بزرگ برای اطلاعات نمایش چند عدد دوربین استفاده کنیم. اما وقتی تعداد دوربینها زیاد است، قاعدتاً به نصب چندین عدد مانیتور برای تجهیز اتاق کنترل نیاز داریم.
انتخاب مانیتورها با در نظر گرفتن موقعیت قرارگیری آنها در اتاق کنترل انجام میشود. هر اندازه فاصله نصب مانیتور از میز و یا صندلی قرارگیری اپراتور دورتر باشد، ملزم به استفاده از نمایشگرهای بزرگتری هستیم. معمولاً مانیتورها را منظم در ردیفهای چندتایی کنار هم قرار میدهند. البته مانیتورهای بالا را کمی به سمت داخل و مانیتورهای پایین را کمی به سمت خارج مایل میکنند تا یک محیط بصری ارگونومیک و کاملاً مسلط مناسب اپراتورها ایجاد شود. در هنگام خرید مانیتور حتماً به رزولوشن آن توجه کنید.
صندلیهای ارگونومیک اتاق کنترل
صندلیها از اصلیترین وسایل اتاق کنترل هستند که باید کاملاً ارگونومیک و استاندارد طراحی شده باشند. از هر نوع صندلی نمیتوانید در تجهیز اتاق مانیتورینگ استفاده کنید. این صندلیها باید کاملاً طبق استانداردهای ارگونومیک و امکان تنظیم شخصیسازی طراحی شده باشند تا در حین استفاده طولانی مدت منجر به خستگی، کلافگی، بیحوصلگی و یا درد عضلانی اپراتورها نشوند. صندلی اتاق کنترل بهتر است از نوع پایه چرخدار باشد تا از شرایط جابجایی ساده برخوردار شویم. در عین حال بخش نشیمنگاه آن از قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه برخوردار باشد. همچنین با امکان تنظیم شخصیسازی برای راحتی اپراتورها طراحی شده باشند تا هر کسی بتواند صندلی کار خود را دقیقاً مطابق با شرایط بدنی خودش تنظیم کند.
نورپردازی اتاق مانیتورینگ
نورپردازی از بحثهای جامع در تجهیز اتاق مانیتورینگ است که لازم است تا مطابق استاندارد روشنایی محیط اداری برای کار در سطح میز طراحی شود. اما در این اتاق با تعداد زیاد مانیتورها نیز روبرو هستیم که صفحه نمایش آنها نسبت به تابش مستقیم نور کاملاً حساس است. هر چند مانیتورهای مدرن تحت تاثیر نور تند محیط قرار ندارند، اما به هر حال لازم است تا الگوی نورپردازی اتاق مانیتورینگ برای پرهیز از تابش مستقیم نور به سطح صفحه مانیتورها طراحی شده باشد.
در طراحی نورپردازی اتاق کنترل استفاده از نور طبیعی بر نور مصنوعی ارجحیت دارد. طراحان داخلی چنین اتاقهایی سعی میکنند که با استفاده مناسب از پنجره و پرده، توزیع مناسب از نور طبیعی را فراهم کنند. چگونگی پارتیشن بندی و فضاسازی اتاق در بهرهمندی از نور طبیعی کاملاً تاثیرگذار است. اما به هر حال در تجهیز اتاق کنترل به استفاده از نور مصنوعی نیز نیاز داریم و این نور باید از منبع با فرکانس مطلوب تولید شود. همچنین لازم است تا از لامپها با مقدار درخشندگی استاندارد استفاده کنید که در دراز مدت باعث خستگی چشم اپراتورها نشوند.
آکوستیک بودن اتاق کنترل
طراحی و ساخت جدارهها بخشی از مراحل تجهیز اتاق کنترل هستند. در این اتاقها به محیط کاملاً ساکت و در عین حال امنیتی نیاز داریم. توصیه شده است تا حجم صدای وارد شده به اتاق کنترل در محدوده ۵۰ الی ۸۰ دسیبل باشد. بنابراین لازم است تا از عایقهای آکوستیک اتاق کنفرانس برای ساخت دیوارپوشها و یا طراحی سقف و کف اتاق کنترل استفاده کنیم. به این ترتیب محیط اتاق تحت تاثیر صداهای مزاحم فضاهای بیرون از اتاق نیست.
علاوه بر آکوستیک بودن برای تجهیز اتاق کنترل لازم است تا به استفاده از جدارهها و یا بازشوهای محکم، ضد ضربه، ضد حریق و ضد نشت گاز توجه کنیم. اصولاً برای طراحی اتاق مانیتورینگ در سایتهای صنعتی خصوصاً فضاهای تولید محصولات شیمیایی به چنین جدارههایی برای اطمینان از فضای امن داخل اتاق کنترل نیاز داریم.
سیستم تهویه در تجهیز اتاق کنترل
اتاق کنترل محیط بستهای است که برای حضور طولانی مدت اپراتورها طراحی میشود. بدون راهاندازی سیستم تهویه مطلوب هرگز نمیتوانیم شرایط عملیاتی اتاق کنترل را بهینه کنیم. سیستم تهویه اتاق مانیتورینگ باید برای گردش کامل هوا طراحی شود. همچنین به شکلی باشد که منجر به تولید صداهای مزاحم در فضای اتاق نگردد. این سیستم باید با رعایت دستورالعملهای ایمنی طراحی شود تا از گردش هوای پاک و مطمئن در محیط اتاق کنترل اطمینان داشته باشیم.
سیستمهای سرمایشی و گرمایشی اتاق کنترل
در اتاق کنترل نیز به مانند هر فضای دیگر به بهرهمندی از سیستمهای سرمایشی و یا گرمایشی نیاز داریم. اما رویکرد ما در استفاده از این سیستمها به کلی متفاوت از دیگر بخشهای ساختمان است. توجه کنید که نوع سرمایش و یا گرمایش اتاق کنترل باید به شکلی باشد که تاثیری در حس و حال اپراتورها نداشته و یا مثلاً باعث خواب آلودگی آنها نشود.
بهترین دمای اتاق کنترل در محدوده ۲۰ الی ۲۶ درجه سانتیگراد است. سطح رطوبت نیز باید در محدوده ۳۰ الی ۹۰ درصد قرار داشته باشد. با استفاده از سیستمهای سرمایشی و گرمایشی تخصصی میتوانیم محیط ایدهآل تجهیز اتاق کنترل را فراهم کنیم. دقت کنید که در این فضاها مجاز به استفاده از وسایل گرمازای حرارتی نیستید؛ زیرا این تجهیزات مستعد تولید دود و ایجاد گازهای سمی هستند.
استفاده از رکها برای نصب تجهیزات
در مراحل تجهیز اتاق کنترل قرار است تا جمع بزرگی از مانیتورها و تجهیزات از قبیل سیستمهای کنترلی، سیستمهای شبکه و یا کیس کامپیوتر را در مکانهای مناسب مستقر سازیم. برای این منظور به استفاده از انواع رک نیاز داریم. رک نوعی ریل سبک آلومینیومی است که به راحتی بر پهنه دیوارها نصب و مکان مناسبی برای استقرار تجهیزات مانند مانیتور اتاق کنترل است. استفاده از رک سطح دسترسی به تجهیزات اتاق کنترل را ارتقا بخشیده و باعث میشود تا به راحتی قادر به جابجایی، تعویض و یا تغییر آرایش تجهیزات باشیم.
سیستمهای شبکه مدرن
ارتباطات بخشی از تجهیز اتاق کنترل هستند. در این اتاق با طیف بزرگی از اطلاعات تصویری سر و کار داریم که برای مدیریت تمامی آنها به نصب انواع تجهیزات اتاق مانیتورینگ از شبکه و کابل کشی منظم و حرفهای نیازمند هستیم. در عین حال لازم است تا در محیط اتاق کنترل از امکانات مدرن ارتباطی از قبیل اینترنت، تلفن و یا سیستم بچینگ نیز استفاده شود.
لوازم جانبی تجهیز اتاق مانیتورینگ
علاوه بر نصب و استفاده از تجهیزات اصلی مانند مانیتورها و یا میز و صندلیهای ارگونومیک به برخی ملزومات جانبی اما کلیدی نیز نیازمند هستیم. لوازمی مانند پد موس، فوم حافظه، کیبورد، تکیهگاه مچ، بالشتک و حتی صندلی اضافی و یا یک تخت کوچک برای استراحت پرسنل از این دست تجهیزات جانبی هستند.
توصیه هایی برای تجهیز اتاق کنترل
در تجهیز اتاق کنترل با فاکتورهای گوناگون مواجه هستیم. بدون تردید به جانمایی مناسب مانیتورها برای پایش دقیق اطلاعات نیاز داریم. از طرفی لازم است تا نحوه جانمایی طبق استانداردهای ارگونومیک را رعایت کنیم. اپراتورها نباید برای دیده بانیهای طولانی مجبور به قرارگیری بدن در حالتهای سخت باشند. از طرفی لازم است تا حد فاصله مناسب مانیتور از محل قرارگیری اپراتور را رعایت کنید تا مطمئن باشیم که اپراتور قادر است به سادگی و با تسلط کامل پایش دقیق اطلاعات را انجام دهد. برای هر نوع پروژه طراحی و تجهیز اتاق کنترل در سطح فضاهای سازمانی و یا سایتهای صنعتی و مراکز خدماتی میتوانید از خدمات تخصصی تیم کارشناسی گروه توسعه مهندسی نیکان استفاده کنید.